Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (NOHU-Türkiye) öncülüğünde bu yıl yedincisi düzenlenen Uluslararası Türk Dünyası Fen Bilimleri ve Mühendislik Kongresi (TURK-COSE 2025), İşletme ve Teknoloji Üniversitesi (UBT-Kosova), Azerbaycan Teknik Üniversitesi (AZTU-Azerbaycan), Kırgız-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMU-Kırgızistan) ve Ahmet Yesevi Üniversitesi (AYU-Kazakistan) iş birliğiyle 13–15 Kasım 2025 tarihlerinde Priştine/Kosova’da başarıyla gerçekleştirildi.
Açılış törenine; UBT Rektörü Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hasan Uslu, Kırgız-Türk Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Azerbaycan Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Vilayət Məmməd oğlu Vəliyev, Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Naci Genc, ayrıca Kiev Teknik Üniversitesi temsilcileri ile Avrupa, Asya ve Afrika’daki diğer uluslararası kurumlardan üst düzey akademik ve kurumsal yetkililer katıldı.
Açılış konuşmasını yapan UBT Rektörü Prof. Dr. Edmond Hajrizi, kongrenin Türk dünyası ülkeleri ile Balkan bölgesi arasında akademik işbirliği ve bilimsel etkileşim açısından önemli bir platform olduğunu vurguladı:
“Böylesine uluslararası saygın bir etkinlik olan TURK-COSE 2025’e UBT’de ev sahipliği yapmaktan büyük bir memnuniyet ve onur duyuyoruz. Bu kongre; bilim, teknoloji, mühendislik ve inovasyon alanlarında en parlak zihinleri bir araya getirerek yeni uluslararası işbirliği köprüleri kurmayı amaçlıyor. Kongrenin, UBT’nin teori ile pratiğin, eğitim ile sanayinin, akademik vizyon ile toplumsal gelişimin kesiştiği bir mükemmeliyet merkezi olma kararlılığına katkı sağlayacaktır” dedi.
Daha sonra konuşan NOHU Rektörü Prof. Dr. Hasan Uslu kongrenin ülkeler arasındaki bilimsel bağları güçlendiren yönüne dikkat çekerek, “Türk dünyasından ve farklı coğrafyalardan seçkin bilim insanlarının Priştine’de buluşması, akademik etkileşim açısından büyük anlam taşımaktadır. Yapay zeka, nesnelerin interneti, nanoteknoloji, akıllı şehirler ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda önemli katkılar sunacağına inanıyorum” dedi.
Rektör Uslu ayrıca, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi olarak son yıllarda elde ettiğimiz başarılar ile ilgili olarak da
“Yarım asra yakın tarihiyle Anadolu’nun Yükseköğretim ve Bilimde Parlayan Yıldızı olan Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, özellikle son dört yıllık süreçte başarıdan koşmuş ve koşmaya da devam etmektedir. Bu çerçevede Türkiye’de Hidrojen ve Yakıt Pilleri Alanında Uzmanlaşan Tek Devlet Üniversitesi ünvanına sahip olan Üniversitemiz, aynı zamanda Sürdürülebilir ve İklim Dostu Kampüs Çalışmalarında 11 pilot üniversite arasındadır ve Sıfır Atık En İyi Uygulama Ödülü’nün de sahibidir. Üniversitemiz geçtiğimiz yıl ise Greenmetric Dünya Yeşil Kampüs Sıralamasında 293’üncü olma başarısına imza atmıştır. Bununla birlikte geçtiğimiz yıl TÜBİTAK öğrenci projelerinde ülkemizde 208 üniversite arasında 4’üncü olan Üniversitemiz, yine Türkiye’den sadece 45 üniversitenin girebildiği dünyanın en prestijli kuruluş Times Higher Education (THE) tarafından hazırlanan Disiplinler Arası Bilim Sıralamasında dünyada 401-500 aralığında yer almış ve adını ilk 500 üniversite arasında yazdırmıştır. Bununla birlikte Üniversitemiz, başta THE olmak üzere birçok kuruluşun sıralamalarında ön sıralarda yer almaktadır.” Değerlendirmesini yapmış ve birçok başarıya imza atan Üniversitemizin, böylesine güçlü bir potansiyeli ile uluslararasılaşma stratejisini de esas alarak Türk Dünyası ile çok önemli iş birlikleri geliştirmekte olduğunu ve bu kapsamda Üniversitemizin, “dilde, fikirde, işte” birlik anlayışından da hareketle Türkistan’dan Balkanlara kadar uzanan Türk ve Gönül coğrafyasında bilim, kültür ve sanatta bir köprü vazifesi görerek öncü ve önemli bir rol üstlendiğini belirtmiştir.
Son olarak Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hasan Uslu konuşmasında kıymetli katkılarından dolayı değerli paydaşlarımız İşletme ve Teknoloji Üniversitesine (UBT’ye), Azerbaycan Teknik Üniversitesine (AZTU’ye), Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesine (KTMU’ya) ve Ahmet Yesevi Üniversitesine(AYU’ya) ayrı ayrı teşekkür ederek, kongremizin Türk Dünyası’na ve bilime katkılar sunması temennisinde bulunmuştur..
Kırgız-Türk Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan ise yapay zeka çağında bilim ve teknolojinin dönüştürücü rolüne değindi:
“Bilimin artık doğayı sadece gözlemlemekle kalmayıp öğrenen ve düşünebilen sistemler oluşturduğu bir çağda yaşıyoruz. Yapay zeka tüm bilimlerin ortak dili haline gelmiştir. Bu tür kongreler, geleceğin keşiflerinin doğduğu fikir laboratuvarlarıdır; nesiller arası bilim insanları arasında işbirliği köprülerinin kurulduğu ortamlardır.”
Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Naci Genc, kongrenin bölgesel ve uluslararası işbirliğini teşvik eden yönünü şu şekilde dile getirdi:
“TURK-COSE gibi etkinlikler sadece akademik bilginin paylaşılmasını değil, aynı zamanda ülkelerimiz arasındaki dostluk ve ortaklıkların güçlenmesini sağlar. Burada ortaya çıkacak fikirlerin, sunumların ve işbirliklerinin bölgenin bilimsel ve teknolojik gelişimine olumlu katkılar sunacağına inanıyorum.”
Kongrenin akademik organizasyonundan sorumlu olan Üniversitemiz Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Kazak Kültürü ve Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Murat Barut, bu yılki kongrenin Mimarlık, Tarım Bilimleri, Biyoloji, Biyoteknoloji, Kimya, İnşaat Mühendisliği, Bilgisayar, Elektrik-Elektronik, Çevre, Gıda, Jeoloji-Maden, Matematik, Makine Mühendisliği ve Tıp olmak üzere 14 tematik oturum içerdiğini belirtti. Toplamda 278 bildirinin sunulacağını; bunların 131’inin Türkiye’den, 147’sinin ise Kosova, Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Afganistan, Cezayir, Bangladeş, Bulgaristan, Almanya, Gana, Hindistan, İran, Irak, İtalya, Japonya, Kuzey Makedonya, Fas, Nijerya, Pakistan, Polonya, Katar, Somali, Güney Kore, İspanya, Sudan, Ukrayna, ABD, Özbekistan ve Yemen’den katılan araştırmacılar tarafından hazırlandığını aktardı.
Ayrıca Prof. Dr. Murat Barut NÖHÜ olarak bugüne kadar Kosova’dan 25 Doktora Mezunu verdiğimizi; bunların 15’inin Fen-Mühendislik alanlarından, 10’unun ise Sosyal Bilimler alanından olduğunu belirtti. Fen-Mühendislik alanlarından mezun olan “Besian Sinani, Fitim Zeqiri, Kenan Maxhuni, Valon Veliu, Arben Avdiu, Halil Demolli, Labinot Topilla, Riad Morina, Shkelzen Shabani, Osman Fetoshi, Albulene Emini, Fitore Gashi, Astrit Shala, Flamur Salihu”ile kongrede yeniden bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti ifade ederek, Kendilerini Doktora eğitimleri süresince gösterdikleri fedakarlıkları ve başarıları nedeniyle tekrar tebrik etti. UBT’de görev yapan ve kongrenin Kosova’da gerçekleştirilmesinde büyük emek veren Dr. Öğr. Üyesi Besian Sinani’ye de özel teşekkürlerini sundu.
Prof. Dr. Barut, TURK-COSE 2025’in milletlerimiz arasındaki birlikteliğin bir simgesi olduğunu vurgulayarak “Bilimin ve dostluğun sınır tanımadığı bu tür buluşmaların karşılıklı anlayış, saygı ve iş birliğini daha da güçlendirmesini diliyorum. Bütün Rektörlerimize ve Katılımcılara destek ve katkıları için çok teşekkür ediyorum” ifadeleriyle konuşmasını tamamladı.